LET ME TELL YOU ABOUT: THE TOASTER

Het was bijna kerstvakantie, de koffers stonden klaar, alles was geregeld. Op één laatste dingetje na. Onze broodrooster moest naar de reparateur gebracht worden. Ik kan me goed voorstellen dat je nu hardop zit te lachen. Gewoon een nieuwe kopen was misschien makkelijker geweest, maar onze toaster heeft een geschiedenis, waardoor we ‘m niet weg kunnen doen.

Zo’n twintig jaar geleden bestond ik nog niet, maar de Dwaze Dagen bij de Bijenkorf wel. De rooster werd gespot in de gids en was maar één dag in de aanbieding. Net de dag waarop iedereen moest werken. Oma werd gebeld, of zij hem misschien wilde gaan halen? Dat wilde ze wel. En dan zijn er een paar dingen die ik je moet vertellen: De Dwaze Dagen waren in die tijd véél extremer dan nu (als ik de verhalen mag geloven dan, zoals ik al zei: ik heb het zelf nooit meegemaakt). Ik stel het me voor als in de films: vrouwen die helemaal opgewonden staan te wachten voor gesloten deuren. Mensen die naar binnen stormen als de winkel opent, geschreeuw, gekrijs en harengetrek. (Misschien iets minder ernstig… Maar ik houd wel van een beetje drama.) Vervolgens kan ik je zeggen dat mijn oma al 66 jaar oud was op dat moment. En was ze slecht ter been. Daarvoor had ze een stok… die erg goed van pas kwam. Ze gebruikte ‘m misschien op een iets andere manier dan gewoonlijk, maar bereikte haar doel: ze bemachtigde de broodrooster. Hij kreeg een mooi plekje, maakte de geboorte van mij en mijn broertje mee en verhuisde toen wij dat ook deden, drie jaar geleden voor de tweede keer. Tot zover de geschiedenis, je snapt nu waarschijnlijk waarom we hem niet zomaar konden vervangen.

Bovendien ben ik erg gehecht aan ons roostertje. Een ander zou niet hetzelfde zijn, zo bleek wel toen ik ’s middags bij een vriendin een boterham probeerde te roosteren. Een beetje beduusd stond ik naar het apparaat te kijken. ‘Staat ‘ie wel aan?’ Ons bakbeestje maakt een fijn achtergrondgeluidje wanneer hij zijn werk doet. ‘Tikke-tikke-tikke-tikke-tik!’ (Laat maar, dit doet onder voor het origineel. Kom maar een keer een boterham bij me roosteren, dan kan je het zelf horen.) Oké, misschien is het niet echt een achtergrondgeluid, en héél vroeg op de morgen kan het een beetje op je zenuwen werken. Maar je weet wel dat hij met veel liefde voor je bezig is. De broodrooster van mijn vriendin was echter dodelijk stil. ‘Ja, hij staat aan. Kijk maar, het lampje brandt.’

Ook bij een andere vriendin liep het niet van een leien dakje. ‘En nu?’ vroeg ik nadat ik twee sneetjes in de gleufjes had gedaan. ‘Nu niks.’ ‘Hoezo, niks? Hoe weet je nou wanneer het klaar is?’ ‘Dan komen ze vanzelf omhoog.’ Een beetje achterdochtig ging ik weer aan tafel zitten. Als wij op zondagochtend gezamenlijk ontbijten sta ik de eerste vijf minuten altijd naast de broodrooster oplettend toe te kijken. Er is wel een soort draaiknop waarmee je een tijd kan in stellen, maar die heeft zo zijn eigenaardigheden. Hij is genummerd van één tot en met drie, maar waar die getallen voor staan is niet duidelijk. Minuten zijn het niet. Het is een kwestie van de broodrooster leren kennen en het tijdschema leren begrijpen. Naar twee en een beetje moet je ‘m draaien, maar je moet ook in de buurt blijven – binnen een half en nul is je boterham zo verbrand. Vanzelf omhoog komen, daar doet onze rooster niet aan – dat is van na zijn tijd. Met een hendeltje moet je je boterhammen omhoog duwen, op een goed getimed moment. En in één soepele beweging – anders kan je timing nog zo strak zijn, maar blijven ze vastzitten en verbranden ze alsnog.

Ons roostertje is dus niet altijd even handig, maar goed, iedereen heeft zijn mindere kanten, toch? Je leert er mee leven. Toen twee van de vier roosterelementen kapot gingen werd het toch een ander verhaal. Van mijn tijdschema klopte niets meer en ergens halverwege moest je je boterhammen eruit halen en even omdraaien. Dit werd te gek: het werd tijd voor een reparatie.

Er werd gebeld, hij zou nooit voor de kerst klaar zijn. Dat maakte niets uit, want we waren er toch niet. Dan hoefde ik ‘m ook niet te missen. Na de vakantie was er één ding wat meteen moest gebeuren. Sommigen mensen halen hun hond uit een kennel, wij haalden onze rooster op van de reparateur.